Το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε νέα ωρολόγια προγράμματα για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα οποία καταργούν τα καλλιτεχνικά μαθήματα και οδηγούν προς πλήρη εξαφάνιση τις κοινωνικές επιστήμες στο λύκειο. Ανάμεσα στα μαθήματα που καταργούνται είναι το ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο, που είναι εξεταζόμενα στις πανελλαδικές για τις Σχολές Αρχιτεκτονικής, Εφαρμοσμένων και Καλών Τεχνών. Η αντισυνταγματική κατάργησή τους αποκλείει τις μαθήτριες και τους μαθητές που επιθυμούν να μπουν στις σχολές αυτές, αλλά δεν μπορούν να αντέξουν το οικονομικό κόστος των φροντιστηρίων, εντείνοντας έτσι ακόμα περισσότερο τις ανισότητες στην εκπαίδευση. Ο λόγος; Η επίσημη ανακοίνωση του Υπουργείου είναι ότι η συμμετοχή των μαθητών ήταν μικρή. Δεν υπήρχε «ζήτηση».
Αντίστοιχα στις κοινωνικές επιστήμες, καταργούνται μαθήματα και σε άλλα μειώνονται ώρες. Η κοινωνιολογία που είναι εξεταζόμενο μάθημα για τις πανελλαδικές, αντικαθίσταται από τα λατινικά. Το καινοτόμο μάθημα γενικής παιδείας «Σύγχρονος Κόσμος: Πολίτης και Δημοκρατία», που είχε αρχίσει μόλις να διδάσκεται την σχολική χρονιά 2018-2019, καταργείται κι ας ήταν ένα από τα πιο ουσιαστικά μαθήματα με αυθεντικά κείμενα γύρω από έννοιες όπως φτώχεια, ανισότητα, κοινωνικά κινήματα και δικαιώματα. Καταργείται και η ερευνητική εργασία, που έδινε χώρο για ομαδικές ερευνητικές δραστηριότητες και άφηνε λίγο χρόνο στα παιδιά για ανάπτυξη προβληματισμού γύρω από κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Μάλλον δεν χωρούν πια στην «ατζέντα» του σχολείου τέτοιου είδους μαθήματα.
Τι απομένει λοιπόν στο νέο λύκειο; Η κλασσική παιδεία και οι θετικές επιστήμες, έμφαση δηλαδή αποκλειστικά στη γλωσσική και λογικομαθηματική ανάπτυξη, σε αντίθεση με τις σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες που υποστηρίζουν τις πολλαπλές διαστάσεις της νοημοσύνης [1]. Οι καινούργιες αποφάσεις συντηρούν ένα λύκειο αυστηρά προσανατολισμένο στις εξετάσεις και τον ανταγωνισμό, που εξοντώνει τα παιδιά και καταπνίγει κάθε προσπάθεια να αναδειχθούν και να ανθίσουν οι πλούσιες δημιουργικές δυνάμεις τους.
Με περισσότερα από 20 χρόνια δράσης και συνεργασίας με τους εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων, τους μαθητές και τις μαθήτριες, στην ActionAid γνωρίζουμε πως όλες οι τέχνες ενισχύουν την κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα, αλλά μπορούν επίσης να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή βίας και ρατσισμού μέσα στα σχολεία. Επίσης, πιστεύουμε ότιη κρίσιμη ηλικία των 16-18 ετών, όπου οι νέοι και οι νέες βρίσκουν τον εαυτό τους, είναι η πιο κατάλληλη γιανα προβληματιστούν και να συζητήσουν όσο συμβαίνουν γύρω τους και να διερευνήσουν τη δική τους θέση στην κοινωνία. Εξάλλου, σε αυτή την ηλικία είναι που καλούνται για πρώτη φορά να ασκήσουν το δημοκρατικό τους δικαίωμα και να έρθουν πιο κοντά στην ταυτότητα του ενεργού πολίτη. Είναι επίσης η ηλικία που έχουν περισσότερο ανάγκη ερεθίσματα για διάλογο και ευκαιρίες για ελεύθερη δημιουργική έκφραση και δράση.
Εμείς πιστεύουμε ότι η καλλιτεχνική παιδεία και οι κοινωνικές επιστήμες θα πρέπει να συνδιαλέγονται ισότιμα και αρμονικάμε τους υπόλοιπους γνωστικούς τομείς σε όλες τις βαθμίδες, ώστε το σχολείο να αποτελέσει πεδίο ολόπλευρης γνωστικής, ψυχικής και πνευματικής ανάπτυξης των μελλοντικών πολιτών.
Πώς φανταζόμαστε ότι θα εξελιχθεί και θα αλλάξει η κοινωνία μας και ο κόσμος, εάν το σχολείο δεν ξυπνήσει την «ανησυχία» στα παιδιά και το ενδιαφέρον για μάθηση και δεν τους ανοίξει τον δρόμο να σκέφτονται με ευαισθησία και να δρουν δημιουργικά με γνώση και ευθύνη;
Photo Credits: ActionAid
______________________________________________________________________
[1]Frames of Mind, Multiple Intelligences H. Gardner, 1993